بررسی ارتباط شکل و ساختار لکههای پوشش گیاهی با منابع آلودگی غیرنقطهای جهت ارائه راهکارهای مدیریتی بهبود کیفیت آب

ویژگی های سیمای سرزمین با استفاده از سنجه های آماری نشان دهنده شکل و مکان انواع کاربری ها نسبت به یکدیگر هستند و می توانند بر فرآیندهای هیدرولوژیکی و چرخه مواد مغذی مؤثر باشند؛ بنابراین درک ارتباط این متغیرها بر پارامترهای کیفیت آب یک اولویت برای ارزیابی بار آلودگی و پیش بینی اثرات بر کیفیت       آب های سطحی است. با توجه به اهمیت این موضوع در این مطالعه از ابزار ارزیابی آب و خاک (swat) برای شبیه سازی تغییرات نیترات در حوزه آبخیز تجن بین سال های 2013-2001 استفاده شد. نتایج مدل نشان داد بار سالانه نیترات از سال 2001 تا 2013 از 31070 کیلوگرم تا 89350 کیلوگرم در خروجی حوزه متغیر است.  بررسی نتایج نشان داد که تغییرات نیترات با تراکم حاشیه (ed)، تعداد لکه (np)، حاشیه کل (te)، اندازه مؤثر لکه (mesh) و شاخص شکل چشم انداز (lsi) در سه کاربری مرتع و جنگل و کشاورزی دارای همبستگی مثبت بالا (01/0p-value≤) است. نتایج رگرسیونی بین میزان آلودگی نیترات و سنجه های سیمای سرزمین در خروجی حوضه نشان می دهد که معیارهای سیمای سرزمین می تواند بیش از 95 درصد از واریانس تغییرات نیترات در کل حوزه آبخیز را نشان دهد. نتایج حاصل از اینمطالعه می تواند یک راهنمای مفید در جهت مدیریت شکل کاربری ها جهت بهبود کیفیت آب حوضه باشد.